Giờ chào cờ là tiết học đóng vai trò quan trọng, là dịp để đánh giá, tổng kết hoạt động học tập, việc thực hiện nội quy của học sinh của tuần trước, vạch ra định hướng và triển khai kế hoạch hoạt động của tuần mới. Đồng thời, đây cũng là tiết học quan trọng, để qua đó giáo dục cho học sinh lòng yêu nước, tinh thần hiếu học, tính kỉ luật, kĩ năng sống cho học sinh, nêu những tấm gương sáng, người tốt việc tốt…..giúp các em phát triển toàn diện trong quá trình học tập rèn luyện tại nhà trường. Giờ chào cờ đầu tuần còn đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền về các ngày lễ lớn, phổ biến pháp luật cho học sinh, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm học của nhà trường. Chính vì vậy, nâng cao hiệu quả giờ chào cờ đầu tuần là một yêu cầu cấp thiết, một việc làm thiết thực cần được quan tâm.

Trong các trường THPT hiện nay, giờ chào cờ thường được tổ chức với những nội dung cơ bản như: nhận xét đánh giá thi đua, xếp loại của các lớp; đại diện BGH lên triển khai kế hoạch, thậm chí nhiều giờ chào cờ còn nặng về kiểm điểm, nhận xét, đánh giá, phê  bình thậm chí chỉ trích nặng nề và áp dụng các biện pháp kỉ luật với học sinh vì thế nhiều học sinh cảm thấy giờ chào cờ nặng nề và tham dự một cách miễn cưỡng, giáo viên chủ nhiệm thì cảm thấy nhàm chán. Việc tổ chức thiếu sự chuẩn bị chu đáo, nghèo nàn về nội dung, hình thức tổ chức đã vô hình làm mất đi ý nghĩa và giá trị của giờ chào cờ đầu tuần.

Theo tinh thần đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo của Nghị quyết 29/TW của BCH TW Đảng và nhiệm vụ nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của học sinh theo sự chỉ đạo của Sở giáo dục và đào tạo Bắc Giang; xuất phát từ thực trạng việc tổ chức và tính hiệu quả của giờ chào cờ đầu tuần từ năm học 2014-2015 về trước; từ Nghị quyết Đại hội Đoàn trường nhiệm kì 2015 – 2016; từ nguyện vọng của giáo viên chủ nhiệm, học sinh toàn trường và xuất phát từ thực tiễn yêu cầu hoạt động giáo dục, từ năm học 2015 - 2016, BCH Đoàn trường THPT Hiệp Hòa số 4 đã tham mưu với Chi bộ, BGH xây dựng kế hoạch tổ chức chương trình Hành trình tri thức.

Đây là hoạt động kéo dài gần như suốt năm học và thường được tổ chức vào các giờ chào cờ đầu tuần, trong khoảng thời gian là 30 đến 35 phút của giờ chào cờ. Qua hai năm thực hiện, chương trình đã tạo ra được một sân chơi bổ ích cho học sinh trong quá trình học tập và rèn luyện, củng cố, trang bị cho các em những kiến thức, hiểu biết cơ bản, trong học tập, giao tiếp và ứng xử; góp phần đẩy mạnh phong trào thi đua học tập, rèn luyện của học sinh; tạo ra một diễn đàn để giáo viên và học sinh trong nhà trường trao đổi, chia sẻ, giáo dục kĩ năng sống. Chương trình cũng góp phần thay đổi nội dung, hình thức giờ chào cờ đầu tuần, đưa giờ chào cờ đầu tuần trở thành một tiết học thực sự bổ ích và mang tính giáo dục cao. Với hiệu quả đạt được trong những năm học vừa qua, mô hình Hành trình tri thức của Đoàn trường đã được Chi ủy, BGH, Hội đồng giáo dục nhà trường và BTV Huyện đoàn Hiệp Hòa đánh giá rất cao.

Từ thực tiễn xây dựng kế hoạch, triển khai và tính hiệu quả của mô hình Hành trình tri thức ở trường THPT Hiệp Hòa số 4, tôi xin được chia sẻ cụ thể nội dung chương trình như sau:

Các bước tiến hành:

- Bước 1. Tham mưu với Chi ủy, BGH về việc xây dựng kế hoạch tổ chức chương trình.

- Bước 2. Xây dựng kế hoạch, họp BTV Đoàn trường thống nhất kế hoạch, phân công phụ trách và xây dựng kế hoạch chương trình chuẩn. sau đó trình BGH phê duyệt.

- Bước 3. Thông báo, triển khai kế hoạch đến toàn thể cán bộ giáo viên và học sinh trong toàn trường.

- Bước 4. Họp giáo viên chủ nhiệm và lớp trưởng các lớp để quán triệt, triển khai cụ thể, nêu mục đích yêu cầu rõ ràng. Tổ chức bốc thăm các đội thi đấu tham gia chương trình theo 2 khối: khối sáng và khối chiều.

- Bước 5. Xếp lịch tham gia chương trình của các lớp theo 2 khối sáng và chiều, thông báo đến toàn thể giáo viên chủ nhiệm và học sinh toàn trường.

- Bước 6. Phối hợp với các tổ chuyên môn, các bộ phận trong nhà trường xây dựng ngân hàng câu hỏi, chủ đề, tình huống của chương trình và tổ chức chương trình theo kế hoạch đã triển khai.

Chương trình của một năm học được tổ chức qua 3 vòng thi:

- Vòng 1 (Vòng loại): Có 10 chương trình  (5 tuần, 5 chương trình khối sáng, 5 chương trình khối chiều) của 15 lớp khối chiều và 15 lớp khối sáng, mỗi chương trình có 3 tập thể lớp tham gia. Chọn đội nhất mỗi chương trình vào vòng 2.

- Vòng 2 (Vòng bán kết): Có 2 chương trình, lấy 5 đội nhất khối sáng, 5 đội nhất khối chiều của mỗi chương trình tham gia vòng bán kết. Chọn đội Nhất, Nhì của 2 chương trình vào tham gia chung kết.

- Vòng 3 (Vòng chung kết): Có 4 đội xuất sắc qua 2 vòng thi tham gia (2 đội khối sáng, 2 đội khối chiều và tổ chức lồng ghép vào một lễ kỉ niệm như 26/3 hoặc 19/5, coi như đây là một hoạt động ngoại khóa toàn trường). BTC sẽ trao 4 giải (01 giải nhất, 01 giải nhì, 01 giải ba, 01 giải khuyến khích, đội nhất sẽ được trao giấy khen, vòng nguyệt quế).

Mỗi một chương trình gồm 3 phần thi:

- Phần thứ 1: Thi hiểu biết chung

+ Các đội sẽ trả lời lần lượt 5 câu hỏi do BTC đưa ra, trả lời dưới dạng trắc nghiệm, chọn phương án đúng (A, B, C, D).

+ Nội dung các câu hỏi của phần thi này là nội dung kiến thức các môn học trong chương trình phổ thông mà học sinh đã và đang học.

+ Mỗi câu trả lời đúng được 5 điểm, trả lời sai không có điểm. Tổng điểm phần thi này là 25 điểm.

+ Thời gian cho mỗi câu trả lời là 10 giây.

- Phần thứ 2: Đấu trí

+ BTC sẽ lần lượt đưa ra 5 câu hỏi, 3 đội chơi sẽ giành quyền trả lời (đội nào có tín hiệu trước sẽ được quyền trả lời trước).

+ Nội dung các câu hỏi của phần này là kiến thức liên quan đến các ngày lễ lớn trong tháng diễn ra chương trình.

+ Mỗi câu trả lời đúng sẽ được 10 điểm. Tổng điểm của phần thi này là 50 điểm.

+ Thời gian tối đa cho mỗi câu hỏi là 01 phút. Sau 01 phút không có câu trả lời đúng thì phần trả lời sẽ thuộc về khán giả.

- Phần thứ 3: Xử lí tình huống

+ BTC sẽ có những tình huống dành cho các đội chơi, các đội chơi sẽ lựa chọn tình huống của mình và trả lời.

+ Nội dung tình huống là những hoạt động học tập, rèn luyện thường ngày của học sinh ở trường, ở nhà, ứng xử của học sinh trong tình bạn, tình yêu, thái độ của học sinh với thầy cô giáo, gia đình, bạn bè.

+ Tổng điểm của phần thi này là 25 điểm.

+ Thời gian suy nghĩ và trả lời cho mỗi tình huống là 05 phút. Nếu quá 05 phút sẽ bị trừ điểm.

 Tổng điểm của 3 phần thi là 100 điểm. Vị trí, thứ hạng các đội sẽ xếp theo thứ tự điểm các đội giành được từ cao xuống thấp.

Nâng cao hiệu quả giờ chào cờ đầu tuần là một yêu cầu cấp thiết, là việc cần làm ngay trong xu thế phát triển của giáo dục hiện nay chương trình “Hành trình tri thức” là một trong những giải pháp hiệu quả mà Đoàn trường THPT Hiệp Hòa số 4 đã triển khai trong hai năm học 2015- 2016, 2016- 2017. 

Hiện tại, Hành trình tri thức đã bước sang năm thứ 6, mô hình đã thực sự cuốn hút, tạo được hứng thú cho học sinh và nâng cao hiệu quả hoạt động của Đoàn trường, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường./.